Steeds meer Nederlanders kiezen voor innovatieve behandeling in Duitsland
v.l.n.r. Dr. Sabine Helmer, Chefärztin; Annamaria Gerlach, Hyperthermie; Birgitta Sitterz, Case Manager; Mevr. Schampera, psychoonkologische Begleitung; Simone Naebers, hoofd van de afdeling (verpleging).
Begin november, een grijze maandagochtend. Het parkeerterrein bij de Helios kliniek in het Duitse Hüls-Krefeld is rustig. Dit landelijke dorpje, regio Neder-Rijn, is krap twee uur rijden van Utrecht. We parkeren nabij de ingang van de kliniek. Ook binnen is het rustig, een ontspannen atmosfeer, de koffie smaakt. We zijn ruim op tijd voor ons gesprek met ‘Chefärztin’ dr. Sabine Helmer. Zij is als oncologe gespecialiseerd in palliatieve behandelingen van mensen met kanker. Haar onderscheidende aanpak trekt steeds meer mensen uit Nederland. Zoals Letty van ’t Hoog met wie wij mochten meerijden; Letty heeft vandaag een afspraak voor de periodieke hyperthermie behandeling bij kanker.
Mentale aspect
Nederlandse patiënten vinden in Hüls-Krefeld wat zij tot dan toe misten. Dr. Helmer belooft geen genezing. Maar wel: een volledig individu gerichte behandeling bij kanker. Die aanpak inspireert mensen bovendien om beter om te kunnen gaan met kanker. Zij ontdekken onvermoede (veer)kracht om méér te kunnen – ook meer genieten – dan zij zelf dachten. De Helios benadering stimuleert die processen met warme aandacht, doelgerichte en oprechte positiviteit. Dr. Helmer: “Het mentale aspect is een heel belangrijke factor.” De klassiek geschoolde oncologe staat ook open voor innovatieve technieken en inzichten uit natuurgeneeskunde en psychologie. Bij elke behandeling is de mens als geheel het uitgangspunt; een holistische visie, beaamt zij. Zweverig? Alternatief? Niet dus.
Helios Klinieken
De Helios kliniek in Hüls-Krefeld maakt deel uit van een van de grotere zorgaanbieders in Duitsland. Met meer dan 100 vestigingen behoren de Helios Klinieken tot de ‘eredivisie’ van de reguliere ziekenhuis- en poliklinische patiëntenzorg. Helios heeft praktisch alle specialismen in huis. Oncologie is ondergebracht in Hüls-Krefeld, bij het Therapiecentrum voor Integratieve geneeskunde en Oncologie (TIMO). Hier werkt het team van ‘Chefärztin’ dr. Helmer vanuit een innovatief totaalconcept, voor de best mogelijke behandeling van oncologische aandoeningen. Conventionele methodes worden zorgvuldig afgestemd en gecombineerd met wetenschappelijk erkende, aanvullende therapieën.
Lichaam en geest
Dr. Helmer werkt sinds 2007 bij TIMO Helios in Hüls-Krefeld. Zij verdiepte haar reguliere kennis met aanvullende studies en inzichten op het gebied van complementaire geneeskunde en therapieën, zoals hyperthermie, orthomoleculaire geneeskunde, natuurgeneeskunde en psycho-oncologie (psychologie). Als belangrijke leer- en inspiratiebron noemt zij bovendien haar persoonlijke contacten: “Ik leer elke dag van de mensen die wij behandelen. Iedereen is anders. Ieder mens is een uniek individu met emoties, ervaringen, verwachtingen, eigenschappen. Mensen hebben familie, vrienden, werk, talenten en hobby’s, een religie. Een mens is geen auto. Geneeskunde gaat niet over het repareren of vervangen van defecte onderdelen.”
Openbaring
Voor Letty van ’t Hoog was de kennismaking met Helios (december 2015) een openbaring. Door haar vrijwilligerswerk voor de Stichting Kans Tegen Kanker – moest het zo zijn? – hoorde zij over de aanpak van dr. Helmer. Via zorgloketduitsland.nl was een intake-afspraak in Hüls-Krefeld snel gemaakt. Letty is blij met haar keuze, en met de behandeling. “Het is zo anders dan in Nederland. Daar had ik het gevoel een dossier te zijn, een casus, een patiënt bij wie een chemokuur er snel en efficiënt moest worden ‘doorgejast’- zo voelde ik het echt – en dan weer naar huis. Had ik er last van? Was ik misselijk? Doodziek van de nawerking? Dat kwam niet op de radar, werd niet naar gevraagd. Men sprak vooral óver mij, niet mét mij.”
Hoe anders is haar ervaring bij Helios
“Je wordt hier niet aangesproken op je ziekte, maar op je mens zijn. Een mens met een ernstige aandoening, natuurlijk, daarom ben ik hier. Dit team is echt geïnteresseerd in wat je ervaart, wat je voelt. Maar ook wat je doet, wat je hobby’s zijn. Hier praten ze mét mij. Je wordt gestimuleerd, aangemoedigd, om actief te zijn… Ik ben hier op advies van de fysiotherapeut gaan breien!”
Eerlijk verhaal
De begroeting met dr. Sabine Helmer, haar assistente Birgitta en gespecialiseerd verpleegkundige Annemarie (die de hyperthermie verzorgt) is hartelijk. Zoals men vrienden of goede kennissen weer ontmoet; wie hier eerder kwam, vergeet men niet. Er is tijd voor social talk – Goede reis gehad? Hoe is het nu? Een detail, niet onbelangrijk: men spreekt goed Nederlands. Het interview met dr. Helmer – voor de website van stichting Kans tegen Kanker – gaat ook moeiteloos in het Nederlands. Waarom komen steeds meer Nederlanders naar Hüls-Krefeld, wat kan Helios voor hen betekenen? Het antwoord klinkt als een onweerlegbare diagnose: “Omdat dit een goede plek is voor mensen met kanker. Omdat onze behandeling uitgaat van de individuele mens. Het is een eerlijk verhaal. Het gaat niet over genezen; wij bieden palliatieve behandeling. Het doel van die behandeling is – zo lang het kan – een zo goed mogelijke kwaliteit van leven.”
Elke behandeling bij kanker is individueel maatwerk, en gaat verder dan nauwkeurig afgestemde combinaties van chemo, straling en hyperthermie, al dan niet met ondersteunende therapieën. Elke stap gaat in samenspraak, op basis van goede begeleiding en complete informatie. “Een eerlijk verhaal”, benadrukt Dr. Helmer. En er is meer: “Het gaat ook om ontspanning, beweging, voeding, relatie, kinderen en andere persoonlijke factoren die een rol spelen. Het is een holistische benadering, ja. Samenhang en samenwerking met de patiënt en partners zijn essentieel.”
Mentale aspect is belangrijk’ Ook breien is bewegen
Waarom krijgen mensen kanker? Het antwoord is net zo complex en divers als de ziekte zelf. Het is de heilige graal van de oncologie, wereldwijd zijn toegewijde onderzoekers en artsen ermee bezig. “Er is veel onderzoek, er zijn steeds meer inzichten, interessante ontwikkelingen, op termijn mogen we serieuze doorbraken verwachten. Kanker als chronische ziekte, dat komt steeds dichterbij.” Maar zover is het nog niet. Onderzoek blijft nodig, net als innovatieve medicijnen, operatietechnieken en therapieën. Veel factoren spelen een rol, ook op het preventieve vlak, ook in het persoonlijke leefpatroon. “Bewegen is heel belangrijk. Bewegen, veel bewegen.” Zegt dr. Helmer, die haar eigen beweegpatroon bijhoudt met een stappenteller om de pols. Na het gesprek stelt zij vast: “Voor nu 255 stappen te weinig.”
Als onderdeel van de aanpak daagt zij mensen uit (meer) te bewegen, de mogelijkheden zijn er. De afdeling heeft een goed uitgeruste fitness-trainingsruimte waar je kunt fietsen, yoga doen, en ontspanningsoefeningen. En wie wil (leren) breien, kan ook terecht. ‘Breien is ook bewegen.’ stelt dr. Helmer. Voor de duidelijkheid: bij het breien gaat het niet om mooie truien of wintershawls, maar om de therapeutische waarde. Breien kan helpen om neuropathische klachten te verminderen, die kunnen optreden als (tijdelijke) bijwerking van een chemokuur. Herkenbare symptomen van neuropathie zijn o.a. tintende vingers, krachtverlies en een mindere fijne motoriek.
We krijgen nog een rondleiding op de afdeling. Die omvat diverse ruime gastenkamers, de spreekkamer, de behandelkamer met twee units voor hyperthermische behandeling. Letty is hier net klaar, maar wil voor dit artikel best even op de foto, samen met dr. Helmer.
Hyperthermie
Letty komt vandaag voor een hyperthermie sessie, een gerichte warmtebehandeling van de tumor. De temperatuur van de tumorlocatie wordt verhoogd tot enkele graden boven lichaamstemperatuur, tot circa 40 a 43 graden. Dat gebeurt met een hyperthermische scanner die microgolven opwekt (magnetron principe). De verhoogde temperatuur bevordert de effectiviteit van een enkele dagen eerder uitgevoerde bestraling, of een chemokuur. Tumorcellen zijn bovendien niet goed bestand tegen hogere temperaturen, en worden zo (deels) uitgeschakeld. Met als resultaat dat de groei afremt of stopt, ook komt het soms voor dat de tumor krimpt of zelfs verdwijnt. Dit effect is wetenschappelijk onderbouwd en wordt ook in Nederland – zij het nog bescheiden – onderkend. De gecombineerde aanpak van een reguliere chemokuur een hyperthermische behandeling vindt eens in de twee á drie weken plaats. Hyperthermie heeft geen bijwerking en is nauwelijks belastend. “Het ging goed, het voelt best ontspannen.” Letty vertelt er luchtig over, als we in het dorpscentrum even napraten onder genot van een royale kom Hausgemachte Suppe. “Ik ben hier zeker al 15 keer geweest. Ik voel me sterker worden, niet genezen, maar wel steeds wat beter. Zeker op de goede dagen. Ik kan weer leuke dingen doen, uitjes met m’n partner, shoppen met een vriendin.”
Zorgloket Duitsland
Nederlandse patiënten kunnen soms sneller en beter terecht in het buitenland. Voor medische behandelingen in Duitsland is een gratis zorgloket ingesteld dat namens de betrokken zorgverzekeraars overzicht biedt van de mogelijkheden en de financiering. Let op: niet alle verzekeraars doen standaard mee, en niet alle kosten worden vergoed. Kans Tegen Kanker kan hierin een aanvullende rol vervullen voor het deel wat niet wordt vergoed door de zorgverzekering. Het zorgloket biedt advies en begeleiding van Nederlandse verzekerden in Duitse ziekenhuizen, dat geldt ook voor de oncologische behandelingen bij Helios. Via het zorgloket kan men ook een eerste afspraak maken.
Veel Nederlandse patiënten maken gebruik van het Helios Klinikum Krefeld – Hüls, het TIMO.
In het TIMO (Therapiecentrum für Integrative Medizin und Oncologie) worden patiënten met kanker primair behandeld volgens de actuele internationale standaards. Er zijn zaken die voor eigen rekening komen, d.w.z. dus niet door de verzekeraars vergoed worden (voedingssupplementen, hyperthermie enz.).
Geen wonderen?
Helios belooft geen genezing, er gebeuren geen wonderen. Alhoewel? Het is geen uitzondering dat iemand die in Nederland uitbehandeld is verklaard, wel terecht kon bij Helios in Hüls-Krefeld. En dankzij de behandeling juist extra leeftijd kreeg. Omdat de ziekte gestabiliseerd kon worden, of zelfs wat teruggedrongen. Gewonnen maanden, soms jaren, dierbare tijd – in kwaliteit – voor patiënt en naasten. Mooie resultaten, mooie momenten, ook voor het team van dr. Helmer: “Daar doen we het voor.” Soms slaat een behandeling zo goed aan dat de kanker verdwenen lijkt. De patiënt voelt zich min of meer genezen, en kan het leven weer voorzichtig oppakken. Maar alle Nederlandse patiënten die het team van dr. Helmer in de loop der jaren heeft gezien, voelen veel dankbaarheid en respect voor de inzet. Dat spreekt luid en duidelijk uit de vele verhalen die hun weg vinden, in de media en op internet. Verhalen die ook andere mensen op het spoor zetten van Helios.
Links
tekst: Bart van der Harst (www.vanderharstteksten.nl)
